Desinformatie en nepnieuws zijn alomtegenwoordig. En bovendien niet zo eenvoudig te ontmaskeren.VRT NWS, Mediawijs, Arteveldehogeschool en imec maakten daarom de EDUbox Nepnieuws voor het secundair onderwijs. De EDUbox informeert jongeren over nepnieuws en geeft hen tips en tricks.
Een EDUbox is een educatieve tool van VRT NWS om jongeren op een andere manier te laten kennismaken met verschillende maatschappelijke thema’s en wordt ontwikkeld met expertpartners zoals Mediawijs. Naast met alle content die VRT NWS maakt op radio, tv, online en via sociale media, informeert en inspireert VRT NWS ook zo jongeren en stimuleert hen om zelf aan de slag te gaan. De boxen zijn ontwikkeld om te gebruiken in de klas. Leerlingen of studenten werken in kleine groepjes met een box gevuld met fiches. De fiches bevatten een klein stukje theorie, praktijkoefeningen en opdrachten. bij de box hoort ook een digitaal luik met audiovisueel materiaal.
Onderzoek Arteveldehogeschool en IMEC
Uit onderzoek van Arteveldehogeschool (2018) bij Vlaamse jongeren tussen 15 en 24 jaar blijkt dat jongeren moeilijk nepnieuws herkennen. Amper 3% van de bevraagde jongeren slaagt erin zes nieuwsverhalen correct in te schatten, als echt of vals. Veelal vertrouwen ze op hun eigen persoonlijke logica, achtergrondkennis of intuïtie om de juistheid van een verhaal te beoordelen. En dat is nu net ook ‘gevaarlijk’. Iedereen heeft zijn eigen vooroordelen. Je gaat informatie dan ook interpreteren en kaderen zodat het aansluit bij jouw wereldbeeld. Ook uit de Digimeter 2018 (imec) blijkt dat Vlamingen wakker liggen van nepnieuws. Het is dus belangrijk om jongeren (en volwassenen) te informeren over nepnieuws en hen de juiste tips en tricks aan te reiken om nepnieuws te ontmaskeren.
« Over het algemeen erkennen Vlamingen de positieve aspecten van digitaal nieuws. », zegt Vlaams Minister van Media Sven Gatz. « Zo voelt een ruime meerderheid zich beter geïnformeerd dankzij het internet. Al zijn we niet blind voor de nadelen die ermee gepaard gaan. De negatieve impact van nepnieuws op onze maatschappij is bijvoorbeeld een breed gedeelde bekommernis.”
EDUbox Nepnieuws
De EDUbox informeert leerlingen uit het secundair onderwijs over nepnieuws. Jongeren kruipen in de huid van een « nepnieuwsdetectieve ». Stap voor stap, met behulp van fiches en opdrachten gekoppeld aan een digitaal luik op VRT.be, leren ze spelenderwijs nepnieuws te ontmaskeren. Ze krijgen tips zoals « check de datum », « check de auteur », « check de bron ». VRT-journalisten leggen in video’s uit hoe ze op de redactie informatie en beeldmateriaal controleren.
De EDUbox Nepnieuws bestaat uit 6 delen:
- – een introductie,
- – dé basis met tips en tricks en
- – een oefening,
- – twee hoofdstukken die dieper ingaan op nepnieuws (uitbreiding) en
- – extra inspiratie.
Onder begeleiding van de leerkracht discussiëren leerlingen over actuele onderwerpen, die aan bod komen in de EDUbox.
De EDUbox Nepnieuws sluit aan bij tal van (vakoverschrijdende) eindtermen van het secundair onderwijs die gaan over kritisch denken, mediawijsheid, weerbaarheid en respect.
Praktische info
- De EDUbox Nepnieuws kan je downloaden of bestellen tot zolang de voorraad strekt.
- Eén EDUbox kan ingezet worden in een groepje van 3 à 5 leerlingen (tweede / derde graad secundair onderwijs, eerste graad kan, maar afhankelijk van klas).
- Lees de handleiding voor de leerkracht.
- Bijhorende filmpjes EDUbox Nepnieuws
Er zijn ondertussen 4 EDUboxen beschikbaar voor onderwijs: Data in de pers, Democratie, Nepnieuws en Artificiële intelligentie.
EDUbox werd mee mogelijk gemaakt door VRT Sandbox: een accelerator in VRT voor externe start-ups , die samen met VRT projecten kunnen uitbouwen. Daarnaast faciliteert VRT Sandbox ook ondernemerschap binnen de VRT. Medewerkers krijgen de ruimte om met nieuwe ideeën te spelen, VRT Sandbox ondersteunt projectmatig en financieel waar nodig. EDUbox is in deze veilige speelruimte kunnen groeien van idee tot prototype tot volwaardig product.
Meer info : https://mediawijs.be/eduboxnepnieuws
